De vaccins

Wereldwijd werken onderzoekers aan meer dan tweehonderd vaccins tegen COVID-19. Nederland heeft op dit moment - via de Europese Commissie - met zes producenten afspraken gemaakt over de aanschaf van coronavaccins. Welke vaccins zijn dit? En wat weten we erover?

BioNTech/Pfizer
• Het vaccin van de Amerikaanse farmaceut Pfizer, die samenwerkt met het Duitse BioNTech, is door het Europees medicijnagentschap (EMA) goedgekeurd.
• De prik van Pfizer is een zogenoemd mRNA-vaccin. Dat bevat genetische informatie waarmee, eenmaal in het lichaam, stukjes van het coronavirus kunnen worden aangemaakt. Deze stukjes kunnen er niet voor zorgen dat je COVID-19 krijgt, maar zorgen er wel voor dat het immuunsysteem antistoffen tegen het coronavirus aanmaakt. Door deze antistoffen ben je - als ze goed werken - beschermd wanneer je later echt een keer in aanraking komt met het coronavirus.
• Het vaccin is voor minstens 94 procent effectief.
• Een nadeel van het Pfizer-vaccin is dat het bij -80 graden opgeslagen moet worden, wat de snelheid van de distributie kan beïnvloeden.
• De eerste vaccinaties die reeds worden gegeven kunnen het coronavirus in je lichaam bestrijden.

Janssen:
• De prik van ontwikkelaar Janssen bevat een verkoudheidsvirus. Dit virus is aangepast waardoor je er niet ziek van kan worden én het er, eenmaal ingespoten, voor zorgt dat er in het lichaam stukjes van het coronavirus worden aangemaakt. Die stukjes zorgen ervoor dat je afweer opbouwt.
• Het vaccin bevindt zich in de laatste onderzoeksfase. In de Verenigde Staten worden achttienduizend mensen van boven de zestig getest, om te bekijken of het vaccin geschikt is voor ouderen. Begin 2021 worden de eerste tussentijdse resultaten over de werkzaamheid en veiligheid verwacht.
• De farmaceut verwacht in het begin tweede kwartaal van 2021 de eerste vaccins te kunnen leveren.

AstraZeneca
• Het vaccin van AstraZeneca lijkt sterk op de prik van Janssen. Er is alleen geen gebruik gemaakt van een verkoudheidsvirus dat bij mensen voorkomt, maar een virus dat voorkomt bij chimpansees.
• Het onderzoek bevindt zich in de laatste fase. Eind november werd bekend dat het vaccin in 70 procent van de gevallen lijkt te beschermen tegen COVID-19.
• Opvallend aan de onderzoeksresultaten is dat bij een groep deelnemers die per ongeluk maar een halve dosis kreeg, het vaccin voor maar liefst 90 procent effectief leek. Het is nog onduidelijk waar dit door kwam.
• Een voordeel van het AstraZeneca-vaccin, ten opzichte van de Pfizer-prik, is dat het op koelkasttemperatuur bewaard kan worden.

Sanofi/GSK
• Bij de prik van farmaceut Sanofi/GSK wordt er direct een stukje van het coronavirus ingespoten, wat moet leiden tot de aanmaak van antistoffen.
• Er wordt nu gekeken of het vaccin veilig is en welke dosering het best werkt. Er zijn nog geen resultaten van onderzoek naar deze inenting bij mensen bekend.
• Het laatste gedeelte van het onderzoek start eind 2020 en de farmaceut hoopt in het derde kwartaal van 2021 de eerste doses te leveren.

Moderna
• De EU heeft een contract afgesloten met vaccinontwikkelaar Moderna.
• Het vaccin is net als dat van Pfizer veelbelovend. Het Moderna-vaccin lijkt voor 94,5 procent effectief. Moderna maakt net als Pfizer en CureVac een mRNA-inenting. Het vaccin van Moderna ligt nu voor toelating bij het EMA. Het medicijnagentschap verwacht hier een dezer dagen een besluit over te nemen. In de de UK is het al goedgekeurd.
• Het vaccin van Moderna moet bij een temperatuur van -20 bewaard worden. Wel kan het dertig dagen lang op koelkasttemperatuur worden opgeslagen.
• De farmaceut verwacht in het eerste of tweede kwartaal van 2021 vaccins te kunnen leveren in de EU.

CureVac
• CureVac werkt net als Pfizer aan de ontwikkeling van een mRNA-vaccin. Het lichaam krijgt met dit vaccin dus de instructie stukjes coronavirus te produceren. Die zorgen ervoor dat het immuunsysteem antistoffen aanmaakt.
• Er wordt nu gekeken welke dosering het best werkt en hoe goed het afweersysteem erop reageert. Tot nu toe is het vaccin alleen op gezonde volwassenen getest, waardoor nog niet bekend is of het ook geschikt is voor bijvoorbeeld ouderen.
• De farmaceut wil in het eerste of begin tweede kwartaal van 2021 de eerste inentingen gaan leveren.

Aantal vaccinaties dat mogelijk is met huidige bestelling
• BioN Tech/Pfizer: 3,9 miljoen Nederlanders
• Janssen: 7,8 miljoen Nederlanders
• AstraZeneca: 5,8 miljoen Nederlanders
• Sanofi/GSK: 5,8 miljoen Nederlanders
• CureVac: 4,4 miljoen Nederlanders
• Moderna: 1,6 miljoen Nederlanders